Om allerlei redenen is het nodig om onze huizen te gaan verwarmen op een andere manier dan met aardgas. Over het 'hoe' kunnen de inwoners van Koudum het beste samen nadenken. Een werkgroep heeft het voortouw genomen. Op deze site houden we je op de hoogte van wat er op dat vlak gebeurt.
Als je actief nieuwe berichten wilt ontvangen dan kun je aangeven regelmatig onze nieuwsbrief te willen ontvangen. Gebruik daarvoor het contactformulier of stuur een mail aan info@warmkoudum.nl. Hierbij een overzicht van de nieuwsbrieven die al geweest zijn.
Bezoek Energietransitieteam Gemeente
Het Energie-transitieteam van gemeente Súdwest Fryslân had Koudum verkozen als plek om hun jaarlijkse team-uitje te hebben. Na een kennismakingsrondje in De Klink mocht Aly Brandenburg vertellen hoever 'Koudum' is met het nadenken over verwarmen van huizen en andere gebouwen in Koudum. Bij een rondje fietsen door Koudum (met bij Van der Bij gehuurde fietsen) kreeg de groep een inkijkje in hoe duurzaam men werkt bij Op é Nij. Veel spullen krijgen nog een tweede kans, eventueel na reparatie. Batterijen e.d. worden via WeCycle opnieuw gebruikt. De spullen worden verkocht in de ruime winkel. En de opbrengst gaat naar een aantal goede doelen. Het gaat dan om ongeveer een ton. Aan dit project werken 63 vrijwilligers.
Ook bracht de groep een kijkje bij de snellaadpaal van Garage Smit. Deze kan helaas nog niet gebruikt worden: Liander moet nog een knop in de transformator omzetten.
Vervolgens werd een bezoek gebracht aan Handelsonderneming (liever Bouwmarkt) Munniksma, waar Friso Munniksma vertelde over hoe hij mensen helpt met adviezen over isolatie. Onder andere via de Groene Knip: een app, waarop mensen - die daarvoor in aanmerking komen - het bedrag van de subsidie kunnen laten zetten, wat dan gebruikt kan worden voor isolatie-aankopen bij Munniksma, Karwei Bolsward en Karwei Sneek.
Bij Eetcafé Spoorzicht werd gedineerd en de middag werd afgesloten met een partijtje bowlen op De Kuilart.
Update Subsidieregeling Isolatie
Over de subsidieregeling voor isolatie was er op woensdag 8 oktober 2025 een bijeenkomst in De Klink.
In de Bulte Nijs van November 2025 verscheen daarover de volgende tekst.
Na een welkomstwoord door voorzitter van Duurzaam Koudum Jurjen Faber vertelde Aly Brandenburg van de werkgroep Warm Koudum hoe het staat met het nadenken over ‘aardgasvrij warmte houden’ in de woonhuizen en gebouwen in Koudum. Een aantal jaren geleden was er een signaal vanuit de gemeente dat een deel van Koudum van het aardgas af zou moeten. En in feite moet dat op den duur voor heel Koudum gaan gelden. Aardgas is een fossiele brandstof en die willen we liever niet meer. Met het sluiten van het Groninger gasveld zijn we in Nederland steeds meer afhankelijk van buitenlands gas, met alle problemen van dien. (Denk aan het gas dat we uit Rusland haalden). Dus moet er naar andere bronnen worden gezocht. Daarbij kan gedacht worden aan aquathermie (warmte vanuit het water), warmte uit de grond en uit biogas. Warm Koudum trekt wat het denken betreft op met een aantal projecten in de provincie. Maar ook in een internationale groep. Dan gaat het met name om de vraag of er een warmtenet door Koudum heen moet en kan worden aangelegd. Op dit moment worden er allerlei onderzoeken naar verricht. Een en ander is te volgen via warmkoudum.nl.
Deze avond ging voornamelijk over subsidie voor isolatie-maatregelen. Door de rijksoverheid is het Nationaal Isolatie Programma op poten gezet. De gemeente rolt die verder uit. Vorig jaar ging om het om eigen woningen met een WOZ-waarde tot € 278.000. Dat is verruimd naar € 350.000. Let wel: het gaat om de waarde per 1 januari 2022! Daardoor komen er in principe zo’n 400 woningen in Koudum voor in aanmerking. Maar er zijn ook andere voorwaarden. Zoals dat er een energie-label vanaf D (naar E,F en G) aan het woonhuis hangt. Is er geen energielabel óf een hogere label dan D dan kan in bepaalde gevallen toch subsidie verkregen worden als er twee maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld de vloer en de muren isoleren.
Richt Fokkens van de gemeente vertelde dat er vanuit de gemeente een subsidie van maximaal € 1.800 beschikbaar is. Als het inkomen lager is dan € 25.349 (alleenstaand) of 35.908 (partners) dan is er een aanvullende provinciale subsidie van € 2.500. Er is echter ook nog een landelijke ISDE-subsidie te verkrijgen bovenop de gemeentelijke en provinciale subsidie. Richt gaf een paar voorbeelden, waaruit bleek dat je met subsidie kunt isoleren en er dan zelfs nog geld aan over kan houden.
Er kan gekozen worden tussen zelf gaan isoleren of het helemaal laten doen door bedrijven.
Materialen
Friso Munniksma van Handelsonderneming Munniksma liet zien met welke materialen het huis geïsoleerd kan worden. Hij legde ook uit dat er een Groene Knip App is. Mensen die zelf hun huis willen gaan isoleren kunnen subsidiegeld als het ware ‘op de Groene Knip App’ laten zetten en daarmee aankopen doen bij daartoe aangewezen bedrijven. Dat is naast Handelsonderneming Munniksma ook Karwei Bolsward. Friso Munniksma adviseerde om samen met hem te gaan kijken wat het beste gedaan kan worden. Want via de app worden er duizenden mogelijke materialen getoond en dat is lastig kiezen als leek.
Via het stappenplan kun je kijken of en zo ja welke subsidie je zou kunnen krijgen.
Vaak is het lastig om precies vast te stellen welke subsidiemogelijkheden er per individuele situatie is. Voor een deel kan de weg gevonden worden via de QR-codes op deze pagina. Maar er kunnen ook vragen gesteld worden aan Duurzaam Bouwloket. Via internet duurzaambouwloket.nl. Maar ook via de telefoon: 0515 – 209 010.
Belangrijke tip van een inwoner met ervaring: als je bij het aanvragen stuit op een afwijzing, probeer dan toch verder in gesprek te gaan met het Duurzaam Bouwloket. Het is hem gelukt om – na een eerste online afwijzing – toch subsidie te krijgen.
Congres Confidence
Op 10 april 2025 kwamen Denen naar de Martinikerk in Sneek om daar samen met mensen uit het hele land te gaan confereren over mogelijkheden om warmte op te wekken op een andere manier dan via aardgas. Een aantal jaren geleden ging een delegatie vanuit Friesland naar Denemarken om daar kennis op te doen over warmtenetten. De Denen hebben vele van die warmtenetten. Deels komt dat doordat de wetgeving in Denemarken het mogelijk maakte om groepen te verplichten om mee te doen aan zo'n warmtenet. Dat betekent wel dat men daar veel kennis en ervaring heeft opgedaan over de opzet van warmtenetten. Hoe in Nederland gekomen wordt tot de afweging om individueel wat te doen of samen met anderen (collectief) moet nog bezien worden.
Opening van congres Confidence
Kennis vanuit Denemarken
Met elkaar nadenken in groepen
Casus Koudum als voorbeeld
Via deze knop kom je op de site van Confidence '25 en vind je alle relevante informatie.
Congres Hier Opgewekt
Op 11 maart bezocht een delegatie van Warm Koudum het congres Hier Opgewekt in Apeldoorn. Mooi om te zien hoeveel (burger-)initiatieven er zijn om van het aardgas af te komen.
Een filmpje daarover vind je hier
Belangrijkste boodschappen van die dag: betrek betrokken bewoners er vanaf het begin aan aan bij, zoek - als energiecoöperatie - een passend samenwerkingsverband met de gemeente en voor de gemeente: zorg voor een goede manier van communiceren met de inwoners; zo concreet mogelijk en het informatiepunt zo dicht als mogelijk is bij die (groep) inwoners.
Ook werd de Lokale Energie Monitor 2024 gepresenteerd.
Onderzoek naar dorps(wind-)molens.
Als er geen gebruik meer wordt gemaakt van aardgas voor verwarming, maar van alternatieven dan zal er in veel gevallen extra elektriciteit nodig zijn. Dan wordt er automatisch gekeken naar windmolens. De provincie is daar wat voorzichtig mee. Provinciale Staten (zeg maar de 'Tweede Kamer van de provincie) wilde er echter meer onderzoek naar. Zeker als er sprake is van dorpsmolens; windmolens, die voornamelijk voor het dorp elektriciteit opwekken en grotendeels in eigendom zijn van een dorp. De Staten hebben dat onderzoek los gekregen via een motie.
Door deze motie ‘energie van en voor de dorpen’ kijkt de provincie Fryslân naar de behoefte aan dorpsmolens in Fryslân op locaties waar al windmolens zijn. Het onderzoek richt zich op de interesse bij bewoners en energiecoöperaties naar de dorpsmolens. Daarnaast kijkt de provincie ook naar het effect van de molens op het landschap en op de drukte op het elektriciteitsnet (netcongestie).
Door een eigen molen neer te zetten kunnen dorpen samenwerken aan het opwekken van duurzame energie en daarmee extra inkomsten genereren, want de inkomsten vloeien terug naar het dorp. De molens dragen zo bij aan de leefbaarheid van het dorp, het behoud van voorzieningen én natuurlijk aan de duurzame energievoorziening.
Op dit moment zijn er al een aantal dorpsmolens in Fryslân, bijvoorbeeld in Reduzum en Tzum. De provincie kijkt nu met het onderzoek naar welke dorpen nog meer interesse hebben om dit te ontwikkelen.
Op 24 februari organiseerde de provincie een startbijeenkomst om de interesse in dorpsmolens te inventariseren. Vertegenwoordigers van Warm Koudum waren daar ook bij. Uiteindelijk zal de inventarisatie medio 2025 aan Provinciale Staten worden aangeboden.
Koudum is een van de koplopers bij provinciale plannen over aquathermie.
Onder leiding van de Provincie Fryslân loopt er een project "Wetterwaarmte". Dat is Fries voor 'aquathermie'. Daarin wordt - in samenwerking met een aantal professionele bureau's - gekeken of en zo ja, waar en hoe aquathermie (warmte halen vanuit water) kan worden toegepast voor het verwarmen van gebouwen. Koudum is verkozen als een van de koplopers. Daardoor komen er voor ons dorp mogelijkheden om zaken over aquathermie in onze omgeving uit te laten zoeken. Op 12 december 2024 werd voor het project het jaar afgerond in een sessie met mensen van de provincie, de bureaus en de overige koplopers. (Net als in Koudum ook veel vrijwilligers). Zelfs toen na afloop van het officiële deel er een bierproeverij was in brouwerij Grutte Pier in Barthlehiem ging het overleg over nader onderzoek in Koudum gewoon door. Op naar activiteiten in 2025!
Voor meer informatie over het project Wetterwaarmte klik hier.
Publicatie 12-12-2024
Warm Koudum betrokken bij internationaal project AquaCom
Als warmte van iets anders moet komen dan van gas dan kan water daarbij een belangrijke rol spelen. En water hebben we in de omgeving van Koudum volop. Maar hoe doe je dat? Er zijn tal van ontwikkelingen op dat gebied, wat aquathermie genoemd wordt.
Daarom is het mooi dat Warm Koudum betrokken is in een internationaal project waarin kennis gedeeld wordt over aquathermie. Samen met andere instellingen en bedrijven uit Nederland, België, Duitsland, Frankrijk en Ierland wordt tot half 2027 kennis opgedaan. Door samen te overleggen en door te kijken naar projecten die al in gang gezet zijn.
Lees hier meer
Publicatie 04-10-2024
Gemeente Sudwest Fryslân en Duurzaam Bouwloket.
Het Duurzaam Bouwloket werkt voor veel gemeenten en verzorgt als onafhankelijke partij energieloket van de gemeente. Zij helpen de inwoners van Súdwest-Fryslân verder met gratis en onafhankelijk advies over bijvoorbeeld:
Ook energiecoaches helpen je graag met energie besparen. Wil jij samen met een energiecoach kijken hoe jij energie kunt besparen? Een energiecoach komt gratis en vrijblijvend bij je thuis.
Klik hier voor meer informatie.
Als je wil volgen waar de gemeente Súdwest Fryslân nog verder op inzet kijk dan op de site duurzaamsudwestfryslan.nl
Balk maakt verdere stappen naar andere warmtebron
In het kader van "Gluren bij de buren" kijken wij met grote belangstelling naar initiatieven elders, waar we veel van kunnen leren. En zeker als dat in de buurt is spreekt het ons zeer aan.
In Balk is men - mede door inspiratie van ex-weerman en Balkster Gerrit Hiemstra - gaan nadenken over hoe men warmte uit de Luts kan genereren. Inmiddels zijn daar al behoorlijke stappen naar uitvoering gemaakt.
In de Leeuwarder Courant van 31 juli 2024 staat daar meer over geschreven.
Leden verdienen € 1.800 voor de IJsclub
In maart 2024 maakte Warm Koudum in de Bulte Nijs bekend dat huishoudens, die maatregelen wilden nemen tegen warmteverlies, een beroep zouden kunnen doen op leden van de IJsclub. Zij zouden als vrijwilliger langs zouden komen om te helpen om maatregelen te nemen. Niet als adviseur maar metterdaad. Zoals door tochtstrips en radiatorfolie aan te brengen. Zo'n 24 huishoudens zijn daarbij geholpen.
Vanuit de Energiebank Fryslân en de gemeente was er per geholpen huishouden een bijdrage aan de IJsclub. In totaal leverde de actie de IJsclub € 1.800 op.
Voor meer informatie kijk hier
Wat kan ik doen om warmteverlies te voorkomen?
Veel mensen vragen zich af wat ze kunnen doen om in hun huis op zijn minst zoveel mogelijk warmteverlies te voorkomen. In Koudum kun je een beroep doen op energiecoach Jacob Diekman. Je kunt hem benaderen door een mail te sturen aan energiecoach@koudum.nl. Hij kan je eventueel met een warmtecamera laten zien waar er warmtelekken zitten in het huis.
In Bulte Nijs van december 2023 stond een verslag van voorlichtingsavond.
Koudum Aardgas-vrij
In Bulte Nijs van juli presenteerde zich de projectgroep ‘Warm Koudum’ met vrijwilligers die na wilde gaan denken over hoe Koudum van het aardgas af zou kunnen komen. Er was contact gelegd met de gemeente. En studenten van de Hanzehogeschool gingen aan de slag met een onderzoek.
Op 24 oktober 2023 was de grote zaal van De Klink goed gevuld met belangstellenden voor informatie over dit onderwerp. Waarom zouden we van aardgas af willen?
Lees hier het hele artikel
In Bulte Nijs van juni 2023 stond het eerste bericht over Warm Koudum.
Warm Koudum – Samen van het aardgas af
Over het ‘waarom’ kun je uitgebreid discussiëren. Is het voor het klimaat? Is het omdat het steeds moeilijker verkrijgbaar is en duurder wordt? Is het omdat we de Groningers niet nog meer aardbevingsellende mogen bezorgen? Het doet er niet toe welke reden: van aardgas gebruiken moeten we af!
Lees hier het hele artikel
